به گزارش معدن نیوز -بالاخره روزهای گرم سال به پایان رسید. اما همچنان آمار افت تولید در سایه تامین نشدن برق صنایع در صدر اخبار قرار دارد. کمااینکه برآورد شده طی 5 ماهه نخست امسال شاهد کاهش 5.4 درصد تولید فولاد بوده‌ایم. هرچند باید اقرار کرد که همین افت نیز لطمات جدی را به بخش معدن و صنایع معدنی تحمیل کرده است.
بی‌برقی تولید فولاد ایران را ۵.۴ درصد کاهش داد
انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، آمار تولید فولاد کشور در ۵ ماهه سال ۱۴۰۳ را منتشر کرد. بروز محدودیت‌های شدیدتر برقی در سال جاری نسبت به سال گذشته، تولید ۵ ماهه فولاد میانی کشور را حدود ۷۰۰ هزار تن به ارزش بیش از ۳۰۰ میلیون دلار کاهش داده است. بیشترین نرخ افت تولید زنجیره فولاد در نبشی و ناودانی، میلگرد و شمش فولادی به ترتیب با ۱۳.۶ و ۹.۲ و ۷.۹ درصد کاهش بوده است. این افت تولید به‌منزله کاهش بهره‌وری در این زنجیره خواهد بود و در همین‌حال آینده و سودآوری این صنعت را تحت تاثیر منفی قرار خواهد داد.
در این میان افزایش ۱۱.۶ درصدی تولید آهن اسفنجی در برابر کاهش ۵.۴ درصدی تولید فولاد میانی خبر خوبی برای فولادسازان به‌ویژه کارخانجات ذوب القایی است. درهمین‌حال کاهش ۲ درصدی تولید گندله سنگ آهن موجب نگرانی تولیدکنندگان آهن اسفنجی خواهد بود.
تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه معادن
تامین نیروی انسانی متخصص در حوزه معادن یکی از نیازهای اصلی در این بخش است. با توجه به محدودیت در تامین افراد متخصص معدنی از ایمیدرو انتظار می‌رود به‌عنوان نهاد متولی این بخش، در راستای تربیت نیروی انسانی با قدرت عمل کند. ایمیدرو در راستای رفع کمبود نیروی انسانی مورد نیاز معادن در حوزه ماشین‌آلات سنگین، نخستین دوره آموزش کاروَر (اپراتور) دامپتراک را برگزار کرد.
پیشتازان صادرات معدنی
با توجه به میزان قابل توجه تولید در حوزه معدن و صنایع معدنی، صادرات در این بخش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. صادرات محصولات معدن و صنایع معدنی به‌منزله تداوم تولید در این بخش و همچنین امکانی برای توسعه تولید است. درهمین‌حال به ارزآوری و ارتقا اشتغالزایی با تکیه بر ظرفیت‌های معدنی کمک می‌کند.
تراز تجاری بخش معدن و صنایع معدنی در سه‌ماهه اول سال۱۴۰۳، هم از لحاظ ارزشی و هم وزنی مثبت است. در این بازه زمانی تراز تجاری به لحاظ ارزشی یک‌‌میلیارد و ۵۷۹میلیون دلار و به لحاظ وزنی ۱۴میلیون و ۸۵۱هزار تن مثبت است.در فصل اول سال ۱۴۰۳ صادرات معدن و صنایع معدنی، ۲میلیارد و ۹۷۸میلیون دلار به وزن ۱۵میلیون و ۷۲۴هزار تن و واردات یک‌‌میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار به وزن ۸۷۳هزار‌تن بوده‌است، با این‌وجود صادرات معدن و صنایع معدنی نسبت به مدت مشابه سال‌قبل به لحاظ ارزشی ۱۰درصد و به لحاظ وزنی یک‌درصد کاهش داشته‌است. معدن و صنایع معدنی همچنین سهم ۲۲درصدی از صادرات غیرنفتی در سه‌ماهه امسال داشتهاند.
صادرات معدن و صنایع معدنی در سه‌ماهه اول 1403 کاهش 10درصدی ارزشی داشته‌است. در حالی در سه‌ماهه اول سال1402، کشور 3میلیارد و 293میلیون دلار به وزن 15میلیون و 826هزار تن صادرات معدن و صنایع معدنی داشته‌است که در سه‌ماهه اول امسال صادرات معدن به 2میلیارد و 978میلیون دلار به وزن 15میلیون و 724هزار تن رسیده‌است. ارزش واحد صادرات نیز در این بازه زمانی 9درصد کاهش داشته‌است.
6 پروژه راهسازی و برق‌رسانی در دست مطالعه ایمیدرو
ایمیدرو به‌عنوان سازمان توسعه‌ای وظیفه توسعه زیرساخت‌های بخش معدن را بر عهده دارد. ایمیدرو با هدف توسعه زیربناهای معادن و کمک به رشد تولید و افزایش اشتغال در معادن بخش خصوصی؛ 6 پروژه بهسازی، راهسازی و برق‌رسانی به طول 169 کیلومتر را در دست مطالعه دارد. این سازمان بیش از 70 میلیارد ریال به مطالعه این پروژه‌ها اختصاص داده است.
توسعه همکاری‌های خانه معدن و ایمیدرو برای تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه
رئیس خانه معدن ایران در دیدار با محمد آقاجانلو بر افزایش همکاری های این نهاد بخش خصوصی با ایمیدرو برای تحقق اهداف توسعه‌ای بخش معدن در برنامه هفتم، تاکید کرد. محمد آقاجانلو سرپرست ایمیدرو با برشمردن چالش‌های توسعه این حوزه از اقتصاد کشور، خواستار حضور پررنگ تشکل‌های بخش خصوصی در معادن شد و اظهار داشت: در حال حاضر با توجه به محدودیت‌های قانونی تنها قادریم در 7 درصد از مساحت کشور فعالیت اکتشافی انجام دهیم.
آقاجانلو، مساحت محدوده‌های اکتشافی در اختیار ایمیدرو را 34هزار کیلومتر مربع اعلام کرد و گفت: این محدوده‌ها نیز پس از شناسایی، پی‌جویی و همچنین ژئوفیزیک هوایی که دارای ریسک بالای سرمایه‌گذاری هستند با هماهنگی نهادهای نظارتی به بخش خصوصی واگذار خواهد شد. همکاری خانه معدن با ایمیدرو می‌تواند زمینه مساعدی برای تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی فراهم کند تا فعالیت‌ها (از جمله بهره‌برداری از معادن و فرآوری ماده معدنی)، ادامه یابد.
وی نیروی انسانی متخصص را لازمه تقویت بخش معدن دانست و گفت: ورودی‌های بخش معدن به دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کاهش یافته و همزمان شاهد بازنشستگی برخی از نیروهای زبده بوده‌ایم که برای عبور از شرایط فعلی و ایجاد جریان ورودی نیروهای جدید، همکاری منسجم تشکل‌ها همچون خانه معدن و نظام مهندسی معدن از اهمیت بسزایی برخوردار است.
آقاجانلو، تامین ماشین‌آلات به روز و کم استهلاک و همچنین سوخت را از دیگر عوامل اصلی فعالیت های معدنی ذکر کرد و گفت: ارایه تسهیلات کم بهره، برون‌سپاری خدمات حفاری، انجام مناقصه‌های بین المللی، تسهیل واردات ماشین‌آلات در کنار بومی‌سازی و ورود دانش فنی ساخت، رتبه بندی شرکت‌های آزمایشگاهی از سوی یک نهاد بخش خصوصی و ... به عنوان راهکارهایی است که می‌تواند بخش اکتشاف معادن را فعال‌تر کند.
تسهیل زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های معدنی خراسان جنوبی
انتقال آب پروژه‌ای بود که با همت شرکت‌های معدنی آغاز شد و مرودتوجه استان‌های خشک قرار گرفت؛ هرچند هنوز هم انتقادات جدی به این طرح به‌ویژه از منظر محیط زیستی وارد است. راه‌اندازی ابَر پروژه انتقال آب از دریای عمان به خراسان جنوبی، سبب ایجاد تحولی شگرف در این استان می‌شود. جواد قناعت استاندار خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر بیشترین انرژی خود را برای پیگیری این پروژه عظیم گذاشته ایم تا آب تصفیه شده دریای آزاد، وارد خراسان جنوبی شود. قناعت، ارزش طرح فوق را 50 همت (میلیارد تومان)، اعلام کرد و افزود: تاکنون دو فاز شامل تهیه نقشه ها و مسیر سازی، انجام شده و مرحله سوم (لوله گذاری) در حال انجام است.
وی عرض مسیر لوله گذاری را 18 متر اعلام کرد و گفت: چنانچه طرح با همین سرعت پیش رود، تا پایان سال آینده (1404)، آب دریای عمان وارد استان خواهد شد.
استاندار خراسان جنوبی با بیان اینکه طرح فوق مورد تاکید وزیر صمت و حمایت ایمیدرو قرار دارد، اظهار داشت: در این طرح طی سه فاز آب از دریا به استان منتقل می شود که فاز نخست آن دارای ظرفیت انتقال سالانه 60 میلیون مترمکعب آب است این در حالی است که کل نیاز استان در سال به حدود 53 میلیون متر مکعب می‌رسد.
قناعت در ادامه ظرفیت‌های معدنی استان را برشمرد و گفت: خراسان جنوبی در معادن زغالسنگ، گوهرسنگ، طلا و مس جایگاه ویژه ای دارد به طوری که بیش از 70درصد از تولید زغالسنگ کشور از این استان تامین می‌شود. بدون تردید بهره‌مندی از این ظرفیت‌ها تاثیر بسزایی بر رونق استان خراسان جنوبی خواهد داشت.
پیشرفت 30 درصدی انتقال آب دریای عمان به زاهدان
میزان پیشرفت فیزیکی پروژه فاز زودهنگام خط انتقال آب دریای عمان به زاهدان با راهبری ایمیدرو، به 30 درصد رسیده است.
محمد آقاجانلو افزود: با هدف تامین آب شرب و صنعت در استان سیستان و بلوچستان و با راهبری وزارت صنعت، معدن و تجارت و ایمیدرو؛ فاز زودهنگام انتقال آب به زاهدان با اولویت، در حال انجام است. آقاجانلو ادامه داد: عملیات احداث خط انتقال آب دریای عمان به زاهدان و مشهد (کریدور شرق) از سال 1400 آغاز شده است.
احیا و فعال سازی 86 معدن بخش خصوصی طی پنج ماهه امسال
ایران از ظرفیت‌های غنی معدنی برخوردار است؛ تکیه بر این ظرفیت‌ها و فعال‌سازی معادن کشور، به شدت بر اقتصاد ایران موثر خواهد بود. طی 5 ماهه نخست امسال، 86 معدن کوچک مقیاس بخش خصوصی، احیا و فعال‌سازی شده یا توسعه یافت. عباس جرجانی مجری طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس گفت: طی این مدت برای 83 معدن بسته سرمایه‌گذاری با حضور معاونان اداره‌های صمت استان‌ها تعریف و برای 5 زنجیره ارزش، در حال تهیه طرح امکان سنج هستیم که برگزاری مناقصه آن در حال انجام است. در صورت راه اندازی معادن غیرفعال، بیش از 192 هزار نفر اشتغال مستقیم و غیر مستقیم ایجاد می‌شود.
افزایش 6.2 درصدی تولید جهانی مس تصفیه شده جهانی
مس را باید در رده فلزات آینده عنوان کرد چراکه میزان تقاضا برای این فلز رو به رشد برآورد می‌شود. گروه مطالعات بین المللی مس (ICSG) در گزارش جدید خود اعلام کرد فعالان مس جهانی از ابتدای ماه ژانویه تا پایان ژوئن 2024 میلادی، حدود 13 میلیون و 855 هزار تن مس تصفیه شده تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال 2023 میلادی، 13 میلیون و 44 هزار تن بود. ظرفیت تولید کارخانه‌های مس تصفیه شده در جهان نیز طی 6 ماهه مذکور، 16 میلیون و 284 هزار تن بود که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال گذشته میلادی (15 میلیون و 874 هزار تن)، حدود 2.6 درصد افزایش یافت. معادن مس جهان طی شش ماهه 2024 میلادی، حدود 11 میلیون و 137 هزار تن کنسانتره تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال 2023 میلادی، 10 میلیون و 801 هزار تن بود که حاکی از افزایش 3.1 درصدی تولید این معادن در جهان است.