برنامه مس سرچشمه برای استخراج ۱۵۰ میلیون تن ماده معدنی ظرف ۵ سال آینده

محمدرضا کارگر دیانتی، مدیر معدن مس سرچشمه درباره میزان استخراج و برداشت از این معدن در طول یک دهه اخیر و همین طور برنامه شرکت برای 5 سال آتی می گوید:

• طی پنج دهه گذشته به چه میزان از معدن مس سرچشمه استخراج و برداشت شده است؟

معدن مس سرچشمه بزرگ‌ترین معدن مس پورفیری خاورمیانه است که از این معدن تا به امروز 1میلیارد و 300 میلیون تن خاک استخراج‌ و مقدار 550 میلیون تن ماده معدنی با عیار 0.88 صدم درصد به کارخانه تغلیظ ارسال‌شده است. 72 میلیون تن خاک اکسیدی هم با عیار 0.53 صدم درصد روی هیپ‌های لیچینگ فرستاده شده که فرایند بازیابیش با تغلیظ کاملاً متفاوت است و 690 میلیون تن هم باطله بوده است. در طرح اولیه معدن مس سرچشمه که آمریکایی‌ها و شرکت آناکوندا ارائه داد کل ماده معدنی در حدود 298 میلیون تن در نظر گرفته شد و به همان میزان هم باطله‌برداری باید انجام می‌شد.

• طرح توسعه معدن از چه سالی شروع شد و چه اهدافی را در بر می‌گرفت؟

از اوایل سال 1380 با شروع طرح ‌توسعه‌ای معدن و همچنین احداث کارخانه‌های جدید تغلیظ باید به ذخیره بیشتری دست پیدا می‌کردیم؛ بنابراین تصمیم گرفته شد تا قبل از این‌که طرح اولیه آناکوندا تمام بشود ظرفیت معدن بالا برده شود تا در آینده مشکلی برای ارسال سولفور به کارخانه وجود نداشته باشد.

• آیا این طرح هم‌اکنون ادامه دارد؟

بله. این طرح طی دو دهه گذشته با توجه به شرایط مالی شرکت و قیمت‌های جهانی مس ادامه داشته است و در طول دو دهه گذشته هیچ‌گاه متوقف نشده است.

• با توجه به این‌که معدن مس سرچشمه از نوع پورفیری است آیا طرح گسترش معدن باعث کاهش عیار معدن خواهد شد؟ و درصورتی‌که این اتفاق بیفتد برای این‌که با کاهش تولید روبه‌رو نشویم چه برنامه و اقداماتی را در پیش رو دارید؟

برای اجرایی شدن طرح گسترش معدن، به دلیل این‌که این معدن پورفیری است معدن باید از بالا شروع به باز شدن کند؛ یعنی باطله‌ها و روباره‌ها باید حذف شود و میزان باطله ما که در طرح قبلی نسبت به میزان ماده معدنی یک بود باید بیشتر شود. به‌بیان‌دیگر باید باطله بیشتری برداشته شود تا سولفور بیشتری به کارخانه ارسال شود.

یکی از خواص معادن مس پورفیری این است که عیار زون آن‌ها از بالا به پایین کاهش میابد؛ یعنی ما در ابتدا خاک استخراجی با عیارهای 1 یا حتی بیشتر هم داشتیم اما الآن حدوداً به مقدار 0.88 صدم درصد رسیده‌ایم و در حال حاضر برنامه ما در طرح جدید استخراج خاک با میانگین عیار 0.64 صدم درصد است و در سال‌های آینده به متوسط عیار باقی‌مانده معدن که تقریباً ‌0.58‌صدم درصد هست هم می‌رسد. درواقع، با عمیق شدن معدن شرایط از همه لحاظ برای استخراج خاک سخت‌تر می‌شود، ازنظر هزینه، سختی سنگ در لایه‌های زیرین و مینرال اما میزان استخراج خاک و باطله ما با عیار پایین‌تر، بیشتر می‌شود.

• هم‌اکنون بر اساس بررسی‌های انجام شده معدن مس سرچشمه دارای چه میزان ذخیره زمین‌شناسی است؟

در معدن اصولاً اعلام ذخیره بر اساس عیار حد صورت می‌گیرد. عیار حد، عیاری است که خاک با عیار کمتر از آن باطله محسوب می‌شود و باید دور ریخته شود. با این تعریف ذخیره‌ قابل‌دسترسی که فعلاً برای برداشت داریم با عیار حد 0.25 صدم درصد 820 میلیون تن است که عیار 0.58 صدم درصد را به ما جهت استخراج می‌دهد و با عیار حد 0.2 تقریباً یک میلیارد تن ذخیره داریم که عیار 0.52 صدم درصد را جهت استخراج به ما می‌دهد. این طرح از اول سال 2018 میلادی در معدن مس سرچشمه شروع‌شده است که تقریباً 28‌ سال هم به طول می‌انجامد، چشم‌انداز 5‌ ساله آینده ما تقریباً استخراج 150 میلیون تن ماده معدنی با عیار 0.62 صدم درصد است که با توجه به خوراک کارخانه تغلیظ که سالی 30 میلیون تن خاک است در نظر گرفته‌شده است.