بحران انرژی گریبان تولید را گرفت

در روزهای سرد سال، همچنان محدودیت در تامین گاز و همچنین برق به یکی از چالش‌های اصلی فعالان بخش معدن و صنایع معدنی بدل شده است. این محدودیت به‌ویژه تولید سیمان و فولاد را نشانه گرفته و از کارایی عملکرد صنایع می‌کاهد.

تولید 28.6 میلیون تن کنسانتره آهن توسط شرکت‌های بزرگ

تولید کنسانتره آهن شرکت‌های بزرگ صنایع معدنی طی هفت ماهه 1403، با 3 درصد افزایش، به بیش از 28.6 میلیون تن رسید. 10 شرکت بزرگ صنایع معدنی از ابتدای فروردین تا پایان مهر، حدود 28 میلیون و 606 هزار و 116 تن کنسانتره آهن تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته، 27 میلیون و 759 هزار و 155 تن بود.

شرکت‌های بزرگ معدنی طی 7 ماهه امسال، 15 میلیون و 415 هزار و 325 تن سنگ آهن تولید کردند که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال گذشته (16 میلیون و 146 هزار و 119 تن)، حدود 5 درصد کاهش نشان می‌دهد. رشد تولید در حلقه‌های نخست زنجیره فولاد کشور با توجه به ظرفیت بالای احداث شده در این بخش ضروری است. بااین‌وجود شاهد افت تولید در تولید سنگ آهن بوده‌ایم. در همین‌حال تولید کنسانتره سنگ آهن نیز آن‌طور که باید ارتقا نیافته است.

پلمپ معدن در رودبار به دلیل انجام انفجار بدون هماهنگی

فعالیت در حوزه معدن نیازمند تبعیت از مقررات مصوب شده است، بااین‌وجود در موارد متعددی شاهد اجرای اقدامات خلاف رویه هستیم که به روند تولید، ضربات مهلکی را تحمیل می‌کند و تجدیدنظر در آن ضروری به‌نظر می‌رسد. مردم منطقه گنجه رودبار صدای انفجاری را شنیدند که موجب وحشت و گلایه آنان شد و به گفته افراد محلی، شیشه‌های تعدادی از ساختمان‌های بازار این روستا فروریخت. یک معدن در محدوده روستای گنجه رودبار که بدون اطلاع رسانی قبلی اقدام به انفجار کرده بود با دستور مقام قضایی پلمپ شد. فعالیت این معدن با اطلاع قبلی بود بااین‌وجود پیمانکار باید از طریق مسئولین محلی و غیره زمان ایجاد انفجار در معدن را اطلاع‌رسانی کند تا مردم آمادگی داشته باشند و مشکلی به وجود نیاید.

حوادث معدنی، پایانی ندارد

بی‌توجهی به ایمنی کارگران معدن یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که امنیت جانی کارگران معدن را تحت تاثیر قرار داده است. کم‌تر هفته‌ای است که خبری از بروز حادثه برای کارگران معدنی منتشر نشود. یک راننده کامیون در معدن چهارچشمه شهرستان بهاباد بر اثر حادثه شغلی جان خود را از دست داد. در ادامه نیز خبری از حادثه دیگری معدنی منتشر شد. بر اثر ریزش سنگ و سقوط از ارتفاع، کارگر ۴۳ ساله معدن سنگ ریگن واقع در روستای اوره نطنز بر اثر شدت جراحات وارده در دم فوت کرد.

بدون تردید شرایط ایمنی در معادن کشور، بحرانی است و انتظار می‌رود در کوتاه‌ترین زمان ممکن، چاره‌ای برای رفع این مشکل حیاتی اندیشیده شود.

بزرگ‌ترین ناترازی پیش روی صنعت

محدودیت در تامین انرژی به چالش بزرگ بخش صنعت در سال‌های اخیر بدل شده است. پیش‌بینی می‌شود این محدودیت در سال جاری بیش از قبل شدت گیرد و لطمات جدی را به مسیر توسعه صنعتی و اقتصادی تحمیل کند.

سید محمد اتابک وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه صنعت مدت‌هاست که با ناترازی انرژی مقابله می‌کند، گفت: این ناترازی هر سال نسبت به سال قبل تشدید شده است و امسال هم شاید شدیدترین ناترازی را نسبت به گذشته داشته‌ایم. باید در بلندمدت فکر این باشیم که خود تولیدکنندگان و صنعتگران انرژی مورد نیازشان را تولید کنند، اما اکنون سعی‌مان این است که بیشترین میزان انرژی را در اختیار صنعت فولاد قرار دهیم و با هماهنگی با تولیدکنندگان، ساعت قطع و وصل انرژی را مدیریت کنیم.

گفتنی است عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس دوازدهم، با اشاره به تأثیرات گسترده ناترازی انرژی بر تولید کشور، خواستار اهتمام ملی، سیاست‌گذاری مؤثر و تعامل سازنده میان دولت، مجلس و بخش خصوصی برای رفع این چالش شد که تحقق این امر نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و همراهی مردم در صرفه‌جویی است.

در ادامه باید خاطرنشان کرد که صنعت مکلف به ساخت نیروگاه نیست اما در عین حال در جهت یاری دولت، صنایع فولادی و معدنی داوطلبانه خود را متعهد به ساخت نیروگاه کرده‌اند. فولادسازان برای ساخت نیروگاه‌های خود، نیازمند سرمایه گذاری حداقل ۶ میلیارد دلاری برای تولید ۱۰ هزار مگاوات برق هستند.

کمبود گاز به افت تولید سیمان، رسید

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: در حال حاضر گاز کارخانه‌های سیمانی محدود شده و کارخانه‌هایی که دور از کلان‌شهرها قرار دارند از مازوت به عنوان سوخت جایگزین استفاده می‌کنند اما کارخانه‌هایی که در جوار کلان‌شهرها قرار دارند و در استفاده از مازوت محدودیت دارند مجبور به کاهش ۵۰ درصدی تولید شده‌اند.

وی افزود: شرکت‌های سیمانی از ۱۵ خرداد تا حدود اواسط شهریور را با محدودیت در تامین برق سپری کردند، این محدودیت در مرداد ماه به اوج خود رسید و به تعطیلی ۷۰درصدی کوره‌ها انجامید و تولید و عرضه تحت تاثیر قرار داد.

امسال زودتر از سال‌های گذشته روند محدودیت در تامین انرژی صنایع سیمانی آغاز شده است. بدون تردید تداوم این روند عملکرد صنایع و سودآوری آنها را تحت تاثیر منفی قرار خواهد داد.

حقوق دولتی معادن برای سال آینده ۱۵ درصد تعیین شد

سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ از حقوق دولتی ۱۵ درصدی معادن برای سال آینده خبر داد. رحیم زارع در تشریح جلسه کمیسیون تلفیق در بررسی بخش هزینه‌ای لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ گفت: منابع حاصل از این موضوع در شهرستانی که معدن در آن مستقر هست، هزینه خواهد شد.

همچنین طبق یکی دیگر از مصوبات این کمیسیون، مقرر شد ۵۵ درصد حق انتفاع معادن شماره یک و سه گل‌گهر و چادرملو در اختیار ایمیدرو قرار گیرد.

حقوق دولتی معادن، درصدی از بهای فروش مواد معدنی سر معدن که به‌عنوان سهم دولت از بهره‌برداری از معادن دریافت می‌شود. بااین‌وجود بسیاری از فعالان معدنی نسبت به روند رو به رشد حقوق دولتی در سال‌های اخیر گلایه‌مند بوده‌اند. این فعالان معدنی معتقد هستند که رشد حقوق دولتی با ارتقا سطح درآمدهای این مجموعه‌های معدنی متناسب نبوده و لطمات جدی را به مسیر توسعه و تولید در معادن تحمیل می‌کند.

کاهش ۱.۹ درصدی تولید ایران در ماه اکتبر

آخرین آمار انجمن جهانی فولاد حاکی از کاهش ۱.۹درصدی تولید فولاد ایران در ماه اکتبر سال ۲۰۲۴ نسبت به اکتبر ۲۰۲۳ است. در همین‌حال باید خاطرنشان کرد که ایران در ۱۰ ماهه ۲۰۲۴، برابر ۲۵ میلیون تن فولاد تولید کرد و حجم تولید آن نسبت به ۱۰ ماهه ۲۰۲۳، ۰.۶ درصد رشد داشت. تولید کشور همچنین در ماه اکتبر ۲۰۲۴ نسبت به اکتبر ۲۰۲۳، ۱.۹درصد کاهش داشت و فولادسازان ایرانی در اکتبر ۲۰۲۴، تولید ۳ میلیون تنی را رقم زدند. ایران همچنان دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان است. روند یاد شده در شرایطی است که ایران از پتانسیل تولید فولاد بیشتری برخوردار است.