نروژ استخراج معدنی از بستر دریا را متوقف کرد

دولت نروژ تحت فشار حزب کوچک اما تاثیرگذار سوسیالیست چپ SV، برنامه خود را برای صدور نخستین مجوزهای استخراج منابع معدنی بستر دریا در شمالگان به حالت تعلیق درآورد. این تصمیم که به عنوان یک پیروزی مهم برای فعالان محیط زیست شناخته می‌شود، در حالی گرفته شده که این کشور در آستانه انتخابات پارلمانی قرار دارد و احزاب مخالف در تلاش برای احیای این طرح هستند.

نروژی با در اختیار داشتن ذخایر عظیم معدنی در بستر دریا، در مرکز رقابت جهانی برای تامین منابع کمیاب ضروری برای انرژی‌های پاک قرار دارد.

یک حزب کوچک زیست‌محیطی چپ‌گرا در نروژ، با نام حزب سوسیالیست چپ (SV)، روز یکشنبه توانست مانع اجرای برنامه‌های دولت برای استخراج منابع معدنی بستر دریا در شمالگان شود. این موفقیت در چارچوب توافقی به دست آمد که طی آن این حزب از دولت خواست نخستین دوره صدور مجوز استخراج بستر دریا را لغو کند و این شرط را برای حمایت خود از بودجه سالانه دولت مطرح کرد.

کریستی برگ‌ستو، رهبر این حزب که گرچه خارج از ائتلاف حاکم است اما به دولت اقلیت کمک می‌کند تا بقا داشته باشد، در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد: “ما برنامه‌های مربوط به آغاز استخراج در بستر دریا را متوقف می‌کنیم.”

موضع دولت نروژ

دولت نروژ که در ابتدا برنامه داشت اولین مجوزهای اکتشاف دریاهای عمیق را در نیمه اول سال 2025 صادر کند، تأیید کرد که این طرح فعلاً به حالت تعلیق درآمده است. با این حال، اعلام کرد که کارهای آماده‌سازی همچنان ادامه خواهد یافت. این اقدامات شامل تدوین مقررات استخراج و نقشه‌برداری از تأثیرات زیست‌محیطی استخراج در بستر دریاست.

یوناس گار استوره، نخست‌وزیر نروژ و رهبر حزب کارگر، در مصاحبه‌ای با یک شبکه تلویزیونی گفت: “این فرایند تنها به تاخیر افتاده است.” این اظهارات نشان می‌دهد که دولت هنوز به‌طور کامل از ایده استخراج منابع معدنی دریاهای عمیق صرف‌نظر نکرده است.

اهمیت استخراج دریاهای عمیق

نروژ که به دلیل ذخایر عظیم نفت و گاز خود یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است، در سال‌های اخیر نقش مهمی در رقابت جهانی برای استخراج منابع معدنی بستر اقیانوس‌ها ایفا کرده است. این منابع شامل فلزات کمیابی هستند که برای تولید فناوری‌های مرتبط با انرژی پاک، مانند باتری‌های خودروهای الکتریکی و توربین‌های بادی، به‌شدت مورد نیازند.

کشورها با گذار از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر، به این فلزات وابسته شده‌اند. از این رو، استخراج دریاهای عمیق به عنوان راهی برای تأمین این مواد معدنی ارزشمند شناخته می‌شود.

مخالفت‌ها و دیدگاه‌های زیست‌محیطی

فعالان محیط‌زیست و گروه‌های حامی طبیعت، مانند گرین‌پیس، به شدت با استخراج دریاهای عمیق مخالفند و آن را تهدیدی جدی برای اکوسیستم‌های دریایی می‌دانند. فرواده پلییم، رئیس گرین‌پیس نروژ، در این خصوص به رویترز گفت: “این یک پیروزی حیاتی در مبارزه علیه استخراج دریاهای عمیق است. این تصمیم باید به نقطه پایانی بر این صنعت مخرب تبدیل شود.”

این تصمیم دولت نروژ در حالی گرفته شده که ائتلافی متشکل از 32 کشور، از جمله آلمان، فرانسه، کانادا و برزیل، پیش‌تر مخالفت خود را با استخراج دریاهای عمیق اعلام کرده بودند. با وجود این مخالفت‌ها، نروژ برنامه داشت که سال آینده مناطقی وسیع از شمالگان دورن مرزهای خود را برای اولین دور صدور مجوزهای استخراج بستر دریا باز کند.

تأثیرات سیاسی و آینده این طرح

توافقی که روز یکشنبه بین حزب SV و دولت، متشکل از حزب کارگر و حزب مرکز (حزب کشاورزی)، به دست آمد، باعث شد برنامه صدور مجوز استخراج معلق شود.

این تصمیم در آستانه انتخابات پارلمانی نروژ در سپتامبر اتخاذ شده است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که دو حزب مخالف پیشتاز، یعنی حزب محافظه‌کاران و حزب پیشرفت، از استخراج دریاهای عمیق حمایت می‌کنند.

فرواده پلییم از گرین‌پیس هشدار داد: “اگر یک دولت جدید بخواهد این دوره صدور مجوز را دوباره آغاز کند، ما بی‌وقفه با آن مبارزه خواهیم کرد.”

ذخایر معدنی بستر دریاهای نروژ

برآوردهای رسمی اولیه که توسط دولت نروژ در سال 2023 منتشر شد، نشان داد که ذخایر “قابل‌توجهی” از فلزات و مواد معدنی در بستر دریاهای این کشور وجود دارد. این ذخایر شامل فلزاتی مانند مس و عناصر کمیاب خاکی است که برای تولید فناوری‌های پیشرفته به‌ویژه در زمینه انرژی‌های پاک بسیار حیاتی‌اند.

شرکت‌های متقاضی صدور مجوز

حداقل سه شرکت نوپای نروژی در حوزه استخراج مواد معدنی بستر دریا پیش‌تر اعلام کرده بودند که قصد دارند در اولین دور صدور مجوز شرکت کنند. این شرکت‌ها شامل:

• شرکت لاکه (مستقر در استاوانگر)

• شرکت گرین مینرالز (مستقر در اسلو)

• شرکت ادپت (مستقر در برگن)

هنوز درباره تعلیق برنامه‌های دولت اظهارنظری نکرده‌اند.

تعلیق موقت استخراج دریاهای عمیق در نروژ پیروزی مهمی برای فعالان محیط‌زیست و گروه‌های حامی طبیعت محسوب می‌شود. با این حال، دولت نروژ همچنان برنامه‌های مرتبط با این پروژه را متوقف نکرده و تنها آنها را به تأخیر انداخته است.

با توجه به ذخایر عظیم معدنی موجود در بستر دریاهای نروژ و نیاز جهانی به این منابع برای گذار به انرژی‌های پاک، تصمیم‌گیری نهایی درباره آینده این پروژه به یکی از چالش‌های اصلی سیاست‌مداران نروژ تبدیل شده است.