يک کارشناس معدن در گفت‌وگو با معدن نيوز مطرح کرد:
قير طبيعي، سنگين‌ترين برش نفت خام
پايگاه خبري معدن نيوز - يک کارشناس معدن گفت: هر چند قير محصول آشنايي در زندگي انسان‌ها است اما قير، سنگين‌ترين برش نفت خام و يکي از پيچيده‌ترين اجزاي آن، به رنگ تيره، به اشکال جامد، نيمه جامد يا ويسکوز و با منشاء طبيعي يا توليدي است.
پايگاه خبري معدن نيوز – يک کارشناس معدن گفت: هر چند قير محصول آشنايي در زندگي انسان‌ها است اما قير، سنگين‌ترين برش نفت خام و يکي از پيچيده‌ترين اجزاي آن، به رنگ تيره، به اشکال جامد، نيمه جامد يا ويسکوز و با منشاء طبيعي يا توليدي است.
زهرا شريف پناه در گفت‌وگو با پايگاه خبري معدن نيوز بيان کرد: عمده اجزاي سازنده قير از ترکيبات هيدورکربوري با وزن مولکولي بالا تشکيل شده که شامل مواد روغني، رزين و آسفالتين‌ها است. اين ماده از نظر شيميايي داراي ترکيبي بسيار پيچيده بوده و داراي خواص فيزيکي از جمله چسبندگي و ضد رطوبتي بوده و در دي سولفيد کربن و CO2 حل مي‌شود.
وي افزود: در برخي از کشورها، واژه آسفالت(Asphalt) معادل با واژه قير (Bitumen) به کار برده مي‌شود، اما در ايران، آسفالت بيشتر به معني مخلوطي از قير و ماسه که در راهسازي کاربرد دارد، مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
وي در خصوص انواع قير خاطر نشان کرد: قير را از نظر منشا توليد، مي‌توان به سه دسته قيرهاي طبيعي، قطراني و نفتي تقسيم بندي کرد که قيرهاي طبيعي (Native Asphalts or Natural Bitumens)، دسته‌اي از مواد قيري هستند که تحت تاثير عوامل جوي و گذشت زمان به طور طبيعي ايجاد شده و بدون نياز به روش‌هاي تقطير به کار مي‌روند و از لحاظ ترکيب و خواص بسيار متنوع هستند.
وي افزود: قيرهاي قطراني (Coal Tar Pitches)، موادي سياه رنگ و سخت هستند که باقيمانده تقطير قطران زغال سنگ هستند. سطح تازه شکسته آنها براق بوده و به هنگام حرارت دادن، با افت سريع گرانروي، ذوب مي‌شوند و دماي ذوب آنها به روش توليد آنها وابسته است.
به گفته وي؛ قيرهاي نفتي (Petroleum Asphalts)، آن دسته از قيرهايي هستند که منشاء آنها نفت خام است. اين قيرها، قيرهاي جامد و نيمه جامدي هستند که به طور مستقيم از تقطير نفت خام و يا با عمليات اضافي ديگري نظير دميدن هوا به‌دست مي‌آيند و نسبت به انواع ديگر قير، کاربردهاي بيشتر و مصرف بالاتري را دارا هستند.
وي در خصوص نحوه توليد قير نفتي
تصريح کرد: نفت خامي که توسط لوله‌هاي قطور و از مراکز بهره‌برداري به پالايشگاه منتقل مي‌شود، پس از تصفيه و انجام مراحل مختلف عملياتي (در همين مراکز)، تبديل به فرآورده‌هاي گوناگوني مي‌شود که قير نفتي نيز از جمله اين فرآورده‌ها است.
شريف پناه عنوان کرد: اين قير در فرآيند تقطير در برج خلاء به‌دست مي‌آيد که ته مانده برج تقطير در خلاء (V.B) نام داشته و تحت تاثير دو متغير تقطير و نفت خام قرار دارد. اين ته مانده، پايه ساخت قيرهاي مختلف است که در برخي موارد به طور مستقيم قيري با مشخصات قيرهاي راهسازي به‌دست مي‌آيد اما در عمده موارد، موجب توليد قيري مي‌شود که بسيار نرم بوده و براي تهيه قيرهاي مناسب راهسازي و بام ساختمان ها، نيازمند بالا بردن نقطه نرمي از طرق مختلف نظير هوادهي است.
اين کارشناس معدن و زمين شناسي اظهار کرد: در فرآيند هوادهي که اکسيداسيون نيز خوانده مي‌شود، مجموعه‌اي از فعل و انفعالات پيچيده شيميايي، نظير هيدوروژن زدايي، پليمريزاسيون و کنداوسيون صورت مي‌پذيرد که بالابردن نسبت کربن به هيدورژن، قير رقيق را به‌تدريج سفت تر ساخته و امکان ساخت قيرهاي مختلف را مي‌دهد.
وي در مورد اقسام قير مصرفي گفت: قير را از حيث نوع مصرف به دو نوع قيرهاي راهسازي يا قير رقيق و قيرهاي ساختماني و (عايق بام) يا قير سفت تقسيم بندي مي‌کنند حدود 90 درصد از قيرهاي توليدي در راهسازي و 10 درصد آن براي مصارف عايق کاري به کار برده مي‌شود. در کشور ما، عمده مصرف قير توسط وزارت راه و ترابري جهت ساختن جاده‌ها و همچنين شهرداري‌ها به منظور روکش خيابان‌ها انجام مي‌شود.
وي افزود: قيرهاي راهسازي را معمولاً بر اساس درجه نفوذ يا نفوذپذيري (Penetration) دسته بندي مي‌کنند. درجه نفوذ يک ماده قيري، بيانگر قوام و استحکام آن است که به صورت تعداد واحد نفوذ (يک دهم ميلي متر) يک سوزن استاندارد قائم در يک نمونه قير و در شرايط معيني از زمان و وزن روي سوزن و دما تعريف مي‌شود. معمولاً درجه نفوذپذيري قيرها را 25 درجه سانتي گراد با وزنه 100 گرمي و در مدت 5 ثانيه اندازه گيري مي‌کنند. قيرهاي راهسازي که در ايران ساخته مي‌شود، “60 به 70” و “85 به 100” است که اين اعداد بيانگر محدوده درجه نفوذ قيرها است.
زهرا شريف پناه در گفت‌وگو با پايگاه خبري معدن نيوز بيان کرد: عمده اجزاي سازنده قير از ترکيبات هيدورکربوري با وزن مولکولي بالا تشکيل شده که شامل مواد روغني، رزين و آسفالتين‌ها است. اين ماده از نظر شيميايي داراي ترکيبي بسيار پيچيده بوده و داراي خواص فيزيکي از جمله چسبندگي و ضد رطوبتي بوده و در دي سولفيد کربن و CO2 حل مي‌شود.
وي افزود: در برخي از کشورها، واژه آسفالت(Asphalt) معادل با واژه قير (Bitumen) به کار برده مي‌شود، اما در ايران، آسفالت بيشتر به معني مخلوطي از قير و ماسه که در راهسازي کاربرد دارد، مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
وي در خصوص انواع قير خاطر نشان کرد: قير را از نظر منشا توليد، مي‌توان به سه دسته قيرهاي طبيعي، قطراني و نفتي تقسيم بندي کرد که قيرهاي طبيعي (Native Asphalts or Natural Bitumens)، دسته‌اي از مواد قيري هستند که تحت تاثير عوامل جوي و گذشت زمان به طور طبيعي ايجاد شده و بدون نياز به روش‌هاي تقطير به کار مي‌روند و از لحاظ ترکيب و خواص بسيار متنوع هستند.
وي افزود: قيرهاي قطراني (Coal Tar Pitches)، موادي سياه رنگ و سخت هستند که باقيمانده تقطير قطران زغال سنگ هستند. سطح تازه شکسته آنها براق بوده و به هنگام حرارت دادن، با افت سريع گرانروي، ذوب مي‌شوند و دماي ذوب آنها به روش توليد آنها وابسته است.
به گفته وي؛ قيرهاي نفتي (Petroleum Asphalts)، آن دسته از قيرهايي هستند که منشاء آنها نفت خام است. اين قيرها، قيرهاي جامد و نيمه جامدي هستند که به طور مستقيم از تقطير نفت خام و يا با عمليات اضافي ديگري نظير دميدن هوا به‌دست مي‌آيند و نسبت به انواع ديگر قير، کاربردهاي بيشتر و مصرف بالاتري را دارا هستند.
وي در خصوص نحوه توليد قير نفتي
تصريح کرد: نفت خامي که توسط لوله‌هاي قطور و از مراکز بهره‌برداري به پالايشگاه منتقل مي‌شود، پس از تصفيه و انجام مراحل مختلف عملياتي (در همين مراکز)، تبديل به فرآورده‌هاي گوناگوني مي‌شود که قير نفتي نيز از جمله اين فرآورده‌ها است.
شريف پناه عنوان کرد: اين قير در فرآيند تقطير در برج خلاء به‌دست مي‌آيد که ته مانده برج تقطير در خلاء (V.B) نام داشته و تحت تاثير دو متغير تقطير و نفت خام قرار دارد. اين ته مانده، پايه ساخت قيرهاي مختلف است که در برخي موارد به طور مستقيم قيري با مشخصات قيرهاي راهسازي به‌دست مي‌آيد اما در عمده موارد، موجب توليد قيري مي‌شود که بسيار نرم بوده و براي تهيه قيرهاي مناسب راهسازي و بام ساختمان ها، نيازمند بالا بردن نقطه نرمي از طرق مختلف نظير هوادهي است.
اين کارشناس معدن و زمين شناسي اظهار کرد: در فرآيند هوادهي که اکسيداسيون نيز خوانده مي‌شود، مجموعه‌اي از فعل و انفعالات پيچيده شيميايي، نظير هيدوروژن زدايي، پليمريزاسيون و کنداوسيون صورت مي‌پذيرد که بالابردن نسبت کربن به هيدورژن، قير رقيق را به‌تدريج سفت تر ساخته و امکان ساخت قيرهاي مختلف را مي‌دهد.
وي در مورد اقسام قير مصرفي گفت: قير را از حيث نوع مصرف به دو نوع قيرهاي راهسازي يا قير رقيق و قيرهاي ساختماني و (عايق بام) يا قير سفت تقسيم بندي مي‌کنند حدود 90 درصد از قيرهاي توليدي در راهسازي و 10 درصد آن براي مصارف عايق کاري به کار برده مي‌شود. در کشور ما، عمده مصرف قير توسط وزارت راه و ترابري جهت ساختن جاده‌ها و همچنين شهرداري‌ها به منظور روکش خيابان‌ها انجام مي‌شود.
وي افزود: قيرهاي راهسازي را معمولاً بر اساس درجه نفوذ يا نفوذپذيري (Penetration) دسته بندي مي‌کنند. درجه نفوذ يک ماده قيري، بيانگر قوام و استحکام آن است که به صورت تعداد واحد نفوذ (يک دهم ميلي متر) يک سوزن استاندارد قائم در يک نمونه قير و در شرايط معيني از زمان و وزن روي سوزن و دما تعريف مي‌شود. معمولاً درجه نفوذپذيري قيرها را 25 درجه سانتي گراد با وزنه 100 گرمي و در مدت 5 ثانيه اندازه گيري مي‌کنند. قيرهاي راهسازي که در ايران ساخته مي‌شود، “60 به 70” و “85 به 100” است که اين اعداد بيانگر محدوده درجه نفوذ قيرها است.