مروری بر مهم‌ترین اخبار بخش معدن و صنایع معدنی در هفته‌ای که گذشت؛
جنگ تعرفه‌ای در کمین بازار فلزات
در هفته‌های اخیر آغاز جنگ تجاری میان چین و امریکا به صدر اخبار راه یافته و عملکرد بسیاری را کسب‌وکارها به‌خصوص صنایع وابسته به فلزات و معادن را هم متاثر کرده است. مازاد تجاری چین سال گذشته به حدود یک تریلیون دلار رسید. ماشین صادراتی پکن یکی از دلایل اصلی است که باعث شده تا رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، آتش جنگ تجاری جهانی خود را برافروزد. بااین‌وجود باید اقرار کرد که این جنگ تعرفه‌ای می‌تواند بازار فلزات را تحت تاثیر قرار داده و حتی تولید را در بسیاری از صنایع تهدید کند.
در هفته‌های اخیر آغاز جنگ تجاری میان چین و امریکا به صدر اخبار راه یافته و عملکرد بسیاری را کسب‌وکارها به‌خصوص صنایع وابسته به فلزات و معادن را هم متاثر کرده است. مازاد تجاری چین سال گذشته به حدود یک تریلیون دلار رسید. ماشین صادراتی پکن یکی از دلایل اصلی است که باعث شده تا رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، آتش جنگ تجاری جهانی خود را برافروزد. بااین‌وجود باید اقرار کرد که این جنگ تعرفه‌ای می‌تواند بازار فلزات را تحت تاثیر قرار داده و حتی تولید را در بسیاری از صنایع تهدید کند.
اولویت اجرای طرح‌های با فناوری بالا در سال 1404توسط ایمیدرو
در دنیای کنونی تولید محصول با فناوری بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، برهمین‌اساس نیز انتظار می‌رود اجرای چنین پروژه‌هایی در اولویت قرار گیرد. سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، در سال جدید اجرای طرح هایی با فناوری بالا را در دستور کار قرار دارد. سمیه خلوصی معاون برنامه ریزی و توانمندسازی ایمیدرو با اعلام این خبر تصریح کرد: با توجه به کمبود سنگ آهن (مگنتیت) در سال های آینده، این سازمان برنامه فراوری سنگ آهن هماتیت را پیش رو دارد به طوری که قراردادی با یک شرکت دانش بنیان برای اجرای این طرح در مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی بسته شده است.
معاون ایمیدرو، همچنین اظهار داشت: بومی سازی کمپروسورهای مگامدول آهن اسفنجی با استفاده از توان شرکت های داخلی، تفاهم‌نامه اجرای تولید فولاد سبز و برنامه کاهش مصرف گاز در فولاد هرمزگان و تزریق گاز هیدروژن در واحد احیا این شرکت (در راستای هدف فولاد سبز) و تولید گاز سنتز از زغالسنگ برای واحدهای احیای مستقیم از جمله برنامه هایی است که در حوزه توسعه تکنولوژی اجرا می شوند.
رشد 47 درصدی فروش اوراق گواهی سپرده شمش طلا ایمیدرو
در سال‌های اخیر با توجه به بی‌ثباتی حاکم بر اقتصاد ایران، خریدوفروش دلار و طلا رونق گرفته است. در چنین شرایطی فروش اوراق گواهی سپرده شمش طلا، راهکار جایگزین مناسبی برای خریدوفروش طلای فیزیکی است. ارزش فروش گواهی سپرده شمش طلا واحدهای زیرمجموعه ایمیدرو طی سال 1403 در بورس کالا، از 10.8 همت عبور کرد.
ارزش فروش این اوراق در سال گذشته 47درصد بیش از میزان فروش اوراق 1402 در بورس کالا بوده است. سال 1402 ارزش فروش گواهی سپرده شمش طلا به 73 همت (هزار میلیارد تومان)، رسیده بود.
تولید بیش از 600 هزار تن شمش آلومینیوم طی 1403
صنعت آلومینیوم از روند برنامه‌های توسعه‌ای آن باز مانده است. تولید شمش آلومینیوم کشور طی سال 1403، به بیش از 600 هزار تن رسید. 4 شرکت بزرگ آلومینیومی کشور (آلومینیوم جنوب، ایرالکو، المهدی و آلومینای ایران) از ابتدای فروردین تا پایان اسفند، 604 هزار و 526 تن شمش آلومینیوم تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته، 635 هزار و 596 تن بود.
محدودیت‌های بی‌سابقه برق فولادسازان و افت جدی تولید
آن‌طور که از شرایط پیش می‌آید محدودیت برق صنایع بسیار زود آغاز شده و همین موضوع آینده عملکردی صنایع را تحت تاثیر منفی قرار خواهد داد. با گذشت کمتر از ۲۰ روز از آغاز سال ۱۴۰۴، صنایع فولادی با محدودیت‌های شدید و غافلگیرانه برق مواجه شده‌اند. این محدودیت‌ها به کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی تامین برق واحدها انجامیده و در مواردی حتی به ۸۰ درصد نیز می‌رسد. چنین شرایطی که در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده، مشکلات جدی برای تولید و ادامه فعالیت این صنعت به‌وجود آورده است.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به جایگاه دهم صنعت فولاد کشور در جهان گفت: ناترازی انرژی در سال گذشته راندمان تولید صنعت فولاد در کشور را کاهش داد و به ۶۱ درصد رساند. بدون تردید از میزان سودآوری تولید در چنین فضایی کاسته خواهد شد.
لزوم حمایت از بخش خصوصی در حوزه معادن
معادن در کشور ما در رده انفال هستند و درنتیجه تمرکز دولت بر این بخش به‌مراتب بالاتر است. بااین‌وجود چنانچه امکانی برای بهره‌مندی از ظرفیت بخش خصوصی در حوزه معادن فراهم شود، شاهد توسعه جدی این بخش خواهیم بود. معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، بر لزوم حمایت از بخش خصوصی در حوزه معادن تأکید کرد و از برنامه‌ریزی برای انجام بررسی‌های استانی به منظور تسهیل این حمایت‌ها خبر داد. وجیه‌اله جعفری اظهارکرد: به حمایت شما برای افزایش خروجی در زمینه درآمد حاصل از معادن نیاز داریم.
همکاری ایمیدرو و سازمان نظام مهندسی معدن
عقب‌ماندگی فعالیت‌های معدنی از توسعه از مهم‌ترین انتقاداتی است که به فعالیت در این بخش مطرح می‌شود. چنانچه سازمان‌های وابسته به دولت عزم خود را بکار ببندند در سایه همکاری می‌توانند گامی موثر در مسیر ارتقا آموزش بردارند.
تفاهم‌نامه همکاری با موضوع “همکاری در کلیه‌ی امور فنی، آموزشی، اجرایی، نظارت و طراحی در حوزه‌های اکتشاف، استخراج، کانه‌آرایی، فرآوری و صنایع معدنی” را با حضور روسای دو سازمان امضا کردند.
از جمله مفاد مهم این تفاهم‌نامه می‌توان به همکاری و هماهنگی با ایمیدرو در برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی و مهارتی اکتشافی-معدنی در سطوح کارگری، تکنسینی و کارشناسی، همکاری در معرفی اشخاص حقیقی و حقوقی صلاحیت دار سازمان نظام مهندسی معدن به منظور طراحی، اجرا و نظارت بر پروژه‌های اکتشافی-معدنی ایمیدرو و همچنین همکاری در تهیه بسته‌های سرمایه‌گذاری و مطالعات امکان‌پذیری فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای مواد معدنی اشاره کرد.
جذب سرمایه برای معدن با اتکا به داده
داده‌های دقیق معدنی می‌تواند به‌عنوان محرک جذب سرمایه در این بخش مطرح باشد. معاون وزیر صمت و رئیس این سازمان با اشاره به اهمیت پایگاه جامع داده‌های علوم زمین، بر اجرایی شدن این پایگاه تاکید کرد و گفت: این پایگاه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری در بخش معدن عمل خواهد کرد و در صورت اجرایی شدن قادر است سرمایه‌ها را به سمت معدن بیاورد تا شاهد رشد بیشتر در بخش معدنکاری باشیم.
داریوش اسماعیلی تصریح کرد: وظیفه اصلی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تولید داده‌های پایه است و ارزش این داده‌ها زمانی مشخص می‌شود که در دسترس کاربران به ویژه کاربران بخش خصوصی قرار گیرد. بهره‌مندی از آمار ایجاد شفافیت می‌کند. این داده‌ها می‌توانند به سرمایه‌گذاران کمک کنند تا تصمیمات بهتری درباره سرمایه‌گذاری در بخش معدن بگیرند.
تصمیم‌گیری برای معادن غیرفعال به استانداران واگذار شد
فعالیت در حوزه معادن در مواردی بسیار دشوار و طولانی می‌شود. بنابراین چنانچه سیاست‌گذار بتواند با واگذاری بخشی از تصمیمات به استان‌ها، این مسیر را تسهیل کند، بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
سیدمحمد اتابک با اشاره به اهمیت استان‌های مرزی در توسعه اقتصادی کشور، از تفویض اختیارات به استان‌ها به‌ویژه در حوزه معادن خبر داد و اظهار کرد: در بسیاری از استان‌ها از جمله کرمانشاه این تفویض عملیاتی شده است.
با اختیاراتی که به استان‌ها واگذار شده، استاندار می‌تواند در خصوص معادن غیرفعال تصمیم‌گیری و نسبت به توقف یا واگذاری مجدد آنها اقدام کند و هدف این است که شاهد کاهش معادن غیرفعال و افزایش تعداد معادن فعال باشیم، زیرا اکنون حدود ۵۴ درصد معادن استان فعال هستند و امیدواریم این میزان افزایش یابد.
محدودیت‌های پکن بر مواد خام آمریکا دردسر می‌سازد
این روزها شدت گرفتن جنگ تعرفه‌ای میان آمریکا و چین دردسرساز شده است. کارخانه‌های ذوب مس چین، که با کمبود مواد اولیه و کاهش حاشیه سود دست‌وپنجه نرم می‌کنند، حالا با یک چالش جدید روبه‌رو شده‌اند: محدودیت‌های پکن بر واردات مواد خام از ایالات متحده. این تصمیم در پاسخ به تعرفه‌های آمریکا بر کالاهای چینی اعمال شده و احتمالاً از ماه آینده صادرات ضایعات مس آمریکا به چین را متوقف خواهد کرد.
این موضوع برای صنعتی که حدود یک‌پنجم ضایعات مس وارداتی خود را در سال گذشته از آمریکا تأمین کرده، ضربه‌ای سنگین محسوب می‌شود.
تأثیر بر زنجیره تأمین و بازار جهانی محدودیت‌های جدید نه‌تنها کارخانه‌های چینی را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه بازار جهانی مس را نیز متأثر می‌کند. کاهش عرضه ضایعات مس از آمریکا، کارخانه‌های چینی را مجبور به جست‌وجوی منابع جایگزین خواهد کرد. با این حال، کمبود جهانی سنگ مس، یافتن خریداران جدید برای صادرکنندگان آمریکایی را آسان‌تر می‌کند، مگر اینکه کشورهای دیگر نیز تعرفه‌های مشابهی اعمال کنند.
خبر محدودیت‌های چین، بازارهای جهانی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. بنابراین باید اقرار کرد که آینده بازار فلزات تحت تاثیر جنگ تعرفه‌ای است.