نگاهی به مهم‌ترین اخبار بخش معدن و صنایع معدنی در هفته‌ای که گذشت؛
اوراسیا، روزنه‌ای برای بهبود تجارت
انتخاب ایران به‌عنوان عضو ناظر اتحادیه اقتصادی اوراسیا امید به بهبود روابط تجاری با این منطقه را تقویت کرده‌است. این کشورها حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰میلیارد دلار تجارت خارجی دارند که سهم ایران از آنها بسیار ناچیز و در حد نیم‌درصد است.
انتخاب ایران به‌عنوان عضو ناظر اتحادیه اقتصادی اوراسیا امید به بهبود روابط تجاری با این منطقه را تقویت کرده‌است. این کشورها حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰میلیارد دلار تجارت خارجی دارند که سهم ایران از آنها بسیار ناچیز و در حد نیم‌درصد است.
همچنین موافقت‌نامه تجارت آزاد میان ایران و ۵ کشور عضو اتحادیه اوراسیا یک منطقه آزاد تجاری به وسعت مجموع قلمرو ۶ کشور را ایجاد خواهد کرد که در مرحله اول، بیش از ۸۰درصد کالا‌‌‌‌ها با تعرفه صفر در آن تبادل خواهدشد. در این میان فعالان بخش معدن و صنایع معدنی به بهبود روابط تجاری با این منطقه امیدوار هستند.
احیای معادن کوچک مقیاس براساس سند راهبردی وزارت صمت
معادن کوچک و متوسط از آسیب‌پذیری به‌مراتب بالاتری در قیاس با معادن بزرگ برخوردارند، برهمین اساس نیز چالش‌های کلی و کلان پیش روی اقتصاد، عملکرد این معادن را بیش از سایر کسب‌وکارها تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد. در سال‌های گذشته شاهد توقف فعالیت در بسیاری از معادن کوچک کشور بوده‌ایم که عارضه‌یابی برای شروع به کار مجدد آنها ضروری است.
مدیر اجرایی طرح احیا، فعال سازی و توسعه معادن کوچک مقیاس اعلام کرد: عارضه یابی برای احیای معادن غیرفعال، باید با توجه به برنامه و سند راهبردی وزارت صمت پیگیری شود.
عباس جرجانی مدیر اجرایی طرح احیای معادن در همایش معاونان امور معادن و صنایع معدنی ادارات صمت استان‌ها ضمن بیان این مطلب گفت: لایه بلوکه استان‌ها از جمله منابع و پتانسیل‌های بی نظیر برای اشتغال زایی و بالا بردن ظرفیت تولید در راستای تحقق فرمایش مقام معظم رهبری و شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» است. در کنار لایه بلوکه، باید به لایه مزایده‌ای توجه داشته باشیم که این امر می‌تواند بیانگر پتانسیل بسیار مناسبی برای افزایش ظرفیت تولید در استان‌ها باشد.
جرجانی با بیان اینکه در بسیاری از استان‌ها معادن با ذخایر بالا وجود دارند که به دلایل متفاوت از جمله بازار فروش، ماشین آلات معدنی و … از چرخه تولید خارج شده‌اند، تاکید کرد: یکی از ماموریت‌های مهم معاونت‌های امور معادن و صنایع معدنی در این راستا، عارضه یابی و انجام بررسی‌های لازم برای ارائه راه‌حل‌های مناسب به منظور راه‌اندازی معادن غیرفعال است.
برای رفع مشکلات یاد شده می‌توان از ظرفیت ادارات کل صمت استان‌ها بهره گرفت. یعنی این ادارات کل با محوریت فرماندار کارگروه‌های شهرستان تشکیل دهند و نسبت به بررسی مشکلات معادن غیرفعال در این کارگروه، اقدام و در صورت رفع نشدن مشکل، به کارگروه استانی ابلاغ کنند تا بتوانیم پیگیری‌های لازم را در زمینه کمک به تامین سرمایه‌گذاری، تعیین سرمایه‌گذار یا ایجاد مشارکت در بحث سرمایه‌گذاری و نیز شکل دادن یک بازار مناسب برای آنها داشته باشیم.
استفاده از پتانسیل‌های صادرات معدن و صنایع معدنی به حوزه اوراسیا
انتخاب ایران به‌عنوان عضو ناظر اتحادیه اقتصادی اوراسیا و همچنین تصویب موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از سوی مجالس ۵ کشور عضو اتحادیه و نیز مجلس شورای‌اسلامی، امید به گشایش روزنه‌ای برای اقتصاد ایران و بهبود روابط تجاری با این منطقه را تقویت کرده‌است.
در ۹ ماهه نخست امسال سه‌میلیون و ۸۶۰هزار‌تن کالا به ارزش یک‌میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار به ۵ کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا صادر شده‌است؛ بنابراین میزان صادرات ایران به این منطقه در مدت زمان مورد بحث در مقایسه با مدت مشابه سال‌گذشته ۲۱درصد از نظر ارزش و ۲۲درصد از نظر وزنی افزایش داشته‌است. ایران درنظر دارد از محل عضویت در این اتحادیه و انعقاد یک چارچوب تجارت آزاد با کشورهای حوزه خزر، قفقاز و اوراسیا، شکلی از ادغام اقتصادی را ایجاد کند که هدف از آن گسترش مبادلات اقتصادی، رشد سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های مشترک است.
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، استفاده از پتانسیل های توسعه همکاری های معدنی با حوزه اوراسیا را در دستور کار قرار داد. با توجه به عضویت ایران به عنوان ناظر در اتحادیه اوراسیا و وجود پتانسیل‌های توسعه روابط معدنی و صنایع معدنی با کشورهای عضو، ضروری است گام های اولیه برای تحقق این امر برداشته شود. با به روزآوری مطالعات توسعه روابط با این اتحادیه، می توان بخشی از تولیدات صنایع معدنی شرکت های ایرانی را روانه بازارهای هدف در این منطقه کرد.
افزایش ۲ درصدی تولید کنسانتره آهن شرکت‌های بزرگ طی هشت ماه
با توجه به ظرفیت‌سازی در زنجیره آهن و فولاد و همچنین برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای برای این بخش، رشد 2 درصدی تولید کنسانتره سنگ آهن، آن‌قدرها هم خبر مسرت‌بخشی نیست. هرچند باید تاکید کرد که فعالان زنجیره فولاد در طول این 8 ماه با چالش‌های بسیاری در تامین انرژی روبرو بوده‌اند.
تولید کنسانتره آهن شرکت های بزرگ صنایع معدنی طی 8 ماهه 1403، با 2 درصد افزایش، به حدود 33 میلیون تن رسید. 10 شرکت بزرگ صنایع معدنی از ابتدای فروردین تا پایان آبان، حدود 32 میلیون و 946 هزار و 674 تن کنسانتره آهن تولید کردند. این رقم در مدت مشابه سال گذشته، 32 میلیون و 384 هزار و 466 تن بود.
گفتنی است شرکت های بزرگ معدنی طی 8 ماهه امسال، 62 میلیون و 451 هزار و 863 تن سنگ آهن استخراج کردند که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال گذشته (59 میلیون و 131 هزار و 988 تن)، حدود 6 درصد افزایش نشان می دهد.
بازگشت ایران به رتبه هفتم تولیدکنندگان فولاد جهان
طبق آخرین گزارش انجمن جهانی فولاد، ایران با تولید سه میلیون و ۱۰۰ هزار تن فولاد خام در ماه نوامبر بالاتر از کشورهای برزیل، آلمان و ترکیه به ترتیب با میزان تولید ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن، ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تن و سه میلیون تن در جایگاه هفتمین تولید کننده فولاد جهان در ماه نوامبر قرار گرفت، البته گفتنی است از نظر تولید ۱۱ ماهه ایران همچنان در رده دهم برترین فولادسازان جهان قرار دارد. بنابراین باید اقرار کرد چنانچه محدودیت‌های پیش روی تولید به‌خصوص رد حوزه انرژی مرتفع شود، ایران توان ارتقا جدی تولیدات خود را دارد.
تولید فولاد خام در ۷۱ کشور گزارش دهنده به انجمن جهانی فولاد، در نوامبر امسال به میزان ۱۴۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تن رسید که نسبت به نوامبر سال گذشته حدود ۰.۸ درصد افزایش داشته است.
در همین‌حال باید خاطرنشان کرد که سیاست‌های ناکارآمد ارزی و الزام صنایع به پیمان‌سپاری ارزان دلار حاصل از صادرات از دیگر موانع پیش روی صنایع در روند صادرات بود؛ برهمین‌اساس نیز با اصلاح فرآیند بازگشت ارز در سامانه مبادلات تجاری و همچنین دورنمای رو به رشد قیمت دلار، در هفته‌های اخیر شاهد ارتفا تولید این فلز استراتژیک در کشور بودیم. هرچند در حال حاضر بحران انرژی به شکل جدی عملکرد صنایع را تحت تاثیر منفی قرار داده است.